Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Błąd kardynalny na maturze. Sprawdź, czym jest i poznaj przykłady. Kiedy występuje błąd kardynalny, a kiedy rzeczowy?

Magdalena Konczal
Magdalena Konczal
Błąd kardynalny a błąd rzeczowy. Czym się od siebie różnią?
Błąd kardynalny a błąd rzeczowy. Czym się od siebie różnią? 123 RF/ zdjęcie seryjne/ Archiwum prywatne
Błąd kardynalny na maturze to pomyłka, której obawiają się wszyscy maturzyści. Uczniowie zastanawiają się, czy pomylenie nazwiska autora lub tytułu, można określić mianem błędu kardynalnego. W momencie, gdy błąd ten zostanie popełniony, za całą pracę pisemną otrzymuje się 0 punktów. Jakie są przykłady błędu kardynalnego? Co zrobić, by go nie popełnić na maturze 2024? I czym różni się błąd kardynalny od błędu rzeczowego? Sprawdź, kiedy egzaminator może stwierdzić, że w pracy ucznia pojawiło się poważne uchybienie.

Spis treści

Co to jest błąd kardynalny i czym różni się od błędu rzeczowego?

Błąd kardynalny można popełnić na maturze z języka polskiego, a dokładniej w ostatniej części egzaminu, czyli rozprawce. Występuje on w momencie, gdy uczeń wykazuje się zupełną nieznajomością lektur obowiązkowych.

Jak podaje Centralna Komisja Egzaminacyjna błąd kardynalny to „błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego”.

Podobnie jest z błędem kardynalnym na maturze w formule 2023. W tym przypadku również trzeba wykazać się zupełną nieznajomością utworu, o którym się pisze.

– Błąd kardynalny może dotyczyć wyłącznie lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej jako lektury do omówienia w całości (nie we fragmentach) – można przeczytać w Informatorze do matury w formule 2023.

Według CKE błąd kardynalny jest błędem rzeczowym, który świadczy o nieznajomości treści i problematyki lektury obowiązkowej, do której odwołuje się zdający w zakresie:

  • fabuły, w tym głównych wątków utworu
  • losów głównych bohaterów, w tym np. łączenie biografii różnych bohaterów.

Czym jest błąd rzeczowy?

Warto wyjaśnić także, czym jest błąd rzeczowy. Jest to rodzaj błędu, który dotyczy treści na przykład danej lektury. Sporo osób zastanawia się, czy pomylenie tytułu lub autora to błąd kardynalny. Uczeń może pomylić imię bohatera, nazwisko autora (także lektury obowiązkowej) czy nawet nazwę epoki. Poważnym błędem rzeczowym będzie więc:

  • napisanie, że głównym bohaterem „Lalki” Prusa był Sławomir Wokulski;
  • napisanie, że autorem „Dziadów” jest Słowacki;
  • napisanie, że epoka, w której tworzył Mickiewicz i Słowacki to pozytywizm.

Nie są to jednak błędy, za które wyzerowana zostanie cała praca.

Przykłady błędu kardynalnego

Wielu maturzystów obawia się, że popełni błąd kardynalny na maturze. Jednak w rzeczywistości egzaminatorzy bardzo rzadko decydują się, by zaznaczyć obecność takiego błędu, a tym samym przyznać uczniowi 0 punktów za całe wypracowanie. Podanie przykładów błędów kardynalnych jest dość trudne, bo zazwyczaj nie jest nim pomylenie imienia czy nazwiska, ale wykazywanie się całkowitą nieznajomością lektury obowiązkowej.

Warto także sprawdzić, co na temat błędu kardynalnego oraz błędu rzeczowego mówią specjaliści. Obejrzycie poniższe filmiki i upewnijcie się, że nie popełnicie błędu kardynalnego i poważnego błędu rzeczowego na maturze.

Sprawdźcie przykłady błędu kardynalnego:

  • gdy mamy do napisania rozprawkę o pracy i piszemy, że Stanisław Wokulski nie miał żadnej pracy, nic nie robił przez całe dnie, a jedynie zabiegał o to, by przypodobać się Helenie Stawskiej;
  • kiedy piszemy o przemianie i zaznaczamy, że Jacek Soplica w ogóle nie zmienił się po zastrzeleniu Stolnika, a ksiądz Robak to jego brat bliźniak.

Czy można zdać maturę z błędem kardynalnym

Wielu uczniów zastanawia się, czy błąd kardynalny to niezdana matura. Wszystko zależy od formuły, w której piszemy egzamin. Przypomnijmy, że na maturze z polskiego w formule 2015 (po gimnazjum), możemy zdobyć maksymalnie 70 punktów, przy czym trzeba uzyskać przynajmniej 21 punktów, by zdać egzamin. Popełnienie błędu kardynalnego, a więc otrzymanie 0 punktów za wypracowanie jest jednoznaczne z niezdaniem matury.

Inaczej jest w przypadku tzw. nowej matury (matury w formule 2023), do której podchodzi większość uczniów w 2024 roku. Za w pełni poprawnie rozwiązany arkusz mamy szansę otrzymać 60 punktów (w tym 35 punktów za wypracowanie). Aby zdać maturę należy więc zdobyć przynajmniej 18 punktów, jeśli więc popełnimy błąd kardynalny i wyzerujemy wypracowanie, to wciąż możemy zdać maturę (uzyskując wymaganą liczbę punktów w innych częściach: teście historycznoliterackim i języku polskim w użyciu). Jednak szanse na zdanie matury zdecydowanie maleją.

Na co uważać, żeby nie popełnić błędu kardynalnego?

Warto dobrze poznać treść lektur obowiązkowych na maturę, by nie popełnić błędu kardynalnego. Jeśli nie znamy konkretnego utworu, zdecydujmy się na wybranie innego tekstu literackiego.

Omówienie lektur obowiązkowych na maturę wraz ze wszystkimi najważniejszymi informacjami znajdziecie w poniższej galerii:

od 12 latprzemoc
Wideo

Akcja cyberpolicji z Gdańska: podejrzani oszukali 300 osób

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Błąd kardynalny na maturze. Sprawdź, czym jest i poznaj przykłady. Kiedy występuje błąd kardynalny, a kiedy rzeczowy? - Strefa Edukacji

Wróć na bialapodlaska.naszemiasto.pl Nasze Miasto